12

زمین شناسی

اداره مطالعات زمین شناسی شرکت نفت خزر یکی از فعال ترین واحدهای ستادی این شرکت در چند سال اخیر و بویژه پس از اتمام حفاری های اکتشافی در بخش عملیات بوده است.
عمده رسالت اداره مطالعات زمین شناسی در امور جاری سازمان نیز بشرح ذیل است: 
  • بررسی و تایید نقاط پیشنهادی به منظور حفر چاه های اکتشافی
  • مطالعه و بررسی ساختارهای زمین شناسی با تاکید بر اولویت های اکتشافی
  • ارزیابی ریسک بلوک های اکتشافی به منظور اولویت بندی برنامه های اکتشافی
  • مطالعه سیستم های هیدروکربوری به تفکیک سنگ پوش، سنگ مخزن، سنگ منشاء
  • ارائه مدل های دو بعدی و سه بعدی زمین شناسی بر مبنای مطالعات صورت پذیرفته
  • انجام مطالعات زمین شناسی تحت الارضی بر مبنای اطلاعات حاصل از چاه های حفاری شده
  • همکاری و مشارکت با زیر مجموعه های مدیریت اکتشاف در تهیه برنامه پیش بینی زمین شناسی
  • انجام مطالعات سکانس و سایزمواستراتیگرافی به منظور تطابق چینه ای سازندهای زمین شناسی
  • انجام مطالعات ایزوتوپی با هدف تعیین سن رسوبات جوان حوضه خزری
  • انجام مطالعات تکمیلی ژئوشیمی به جهت تطبیق هیدروکربور اکتشافی با سازندهای منشاء احتمالی  
 
 از آنجا که امکان مطالعات تکمیلی تحت الارضی پس از اخذ داده های ارزشمند اکتشافی (نظیر مغزه، خرده های حفاری، لاگ های پتروفیزیکی و ...) میسر است، لذا این واحد مطابق با خط مشی سازمانی و چشم انداز اکتشافات آتی در حوضه خزر جنوبی اقدام به بررسی داده های عملیاتی در قالب انجام پروژه های سرمایه ای-پژوهشی نمود که در این خصوص پروژه های مطالعاتی ذیل اجرایی گردید:
الف- مطالعه فسیل شناسی (استراکدا) میدان سردار جنگل: چاه های اکتشافی SRJ-01 و SRJ-02 در میدان سردار جنگل از جمله چاه های نتیجه بخشی است که توسط شرکت نفت خزر اکتشاف گردید. با توجه به عدم شناخت کافی از توالی های سنی حوضه خزر جنوبی در این میدان، مطالعات فسیل شناسی به منظور تعیین سن توالی سیستم هیدروکربوری در موقعیت چاه های مورد نظر و انطباق آن با میادین کشورهای همجوار از اولویت های این اداره محسوب می گردید.
از طرفی تنوع جانوری استراکدا که از جمله فسیل های شاخص در حوضه خزر جنوبی قلمداد گردیده و با ماهیت آواری این حوضه همخوانی مطالعاتی نسبتا خوبی دارد، سبب گردید پروژه مطالعات فسیل شناسی بر روی استراکدای میادین سردار جنگل و انطباق آن با میادین شاه دنیز از جمهوری آذربایجان اجرایی گردد و ماحصل در قالب گزارش های فنی ارائه گردید.
ب- مطالعه مغزه های زمین شناسی چاه اکتشافی صوفیکم: این چاه در فواصل زمانی سال های 1394-1393 در استان گلستان حفاری گردید و از معدود فعالیت های اکتشافی است که حفاری آن توسط شرکت نفت خزر نتیجه بخش نبوده است. لذا انجام این مطالعه برای شناسایی پیچیدگی های زمین شناسی منطقه به جهت جلوگیری از هدر رفت سرمایه و هزینه در اکتشافات آتی ضروری تلقی گردید. از آنجا که مغزه های حفاری این چاه بهترین چشم انداز از وضعیت زمین شناسی تحت الارضی این منطقه را فراهم می نمود، لذا با انجام مطالعه جامع زمین شناسی (رسوب شناسی، فسیل شناسی، ژئوشیمی و ...) و انطباق آن با سایر داده های موجود، فعالیت هایی در این اداره صورت پذیرفت که ماحصل در قالب گزارش های فنی ارائه گردید.
ج- مطالعه جامع زمین شناسی سطح الارضی دشت گرگان و گنبد: این پروژه سرمایه ای با هدف مطالعات اکتشافی در بخش خشکی حوضه خزر جنوبی اجرایی گردید و پس از واگذاری به پژوهشگاه محترم صنعت نفت از تاریخ 95/07/04 به مدت دو سال و نیم اجرایی گردید. با وجود اینکه شرح فعالیت پروژه منحصر به بخش سطح الارضی دشت گرگان تعریف گردیده بود ولی بنا به صلاح دید کارشناسی و پیچیدگی های زمین شناسی موجود علاوه بر انجام فعالیت اصلی، بررسی زمین شناسی تحت الارضی ناحیه مورد مطالعه نیز به شکل محدود توسط پیمانکار صورت پذیرفت و یافته هایی ارزشمند در خصوص مدل سازی حوضه رسوبی و اصلاح سرسازند چاه های اکتشافی قدیمی حاصل گردید.
 
علاوه بر موارد فوق اداره مطالعات زمین شناسی شرکت نفت خزر اقدام به اجرای دو طرح نوین پژوهشی با همکاری شرکت های دانش بنیان در راستای چشم اندازهای اکتشافی در حوضه خزر جنوبی نموده که اجرای آن تا کنون در سطح شرکت های زیر تابعه وزارت نفت کم سابقه قلمداد می گردد. عناوین این پروژه ها عبارتند از:
الف- مطالعه مکانیسم تشکیل گلفشان ها و اثرات آن در ایجاد ذخایر هیدروکربوری با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور
ب- مدل سازی حوضه رسوبی و تعیین محدوده عملکرد دلتاها و گسترش سنگ مخزن در حوضه خزر جنوبی
 
بدیهی است یافته های نوین حاصل از اجرای این دو طرح پژوهشی کمک شایانی به اکتشافات آتی در مناطق مطالعاتی می نماید. به طوری که هدف گذاری در پروژه اول بیشتر بر روی اکتشاف خشکی و در پروژه دوم بیشتر بر روی اکتشاف در بخش عمیق دریایی می باشد. 
زمین شناسی1
اداره عملیات زمین شناسی
وظیفه اصلی واحد عملیات زمین‌شناسی در دریای خزر و نواحی خشکی در استان های شمالی مجاور دریای خزر بر اساس مطالعات، پیشنهادات و برنامه ریزی اکتشافی اداره و مدیریت اکتشاف نفت خزر می باشد. لذا ارزیابی و اجرای عملیات اکتشافات هیدروکربوری با ریسک کمتر و تشخیص هدف های حفاری با اطمینان بیشتر بر پایه آگاهی از روش ها، فنون و فناوری های اکتشافی مرسوم و نوین منابع هیدروکربوری می باشد و در آبهای عمیق در سطح عالی همواره نقش مهمی را به عهده خواهد داشت. در این موارد تحصیلات عالی، تجربه و مطالعات عمیق روسا و کارشناسان واحد عملیات تاثیر عمده در راستا خواهد داشت.
واحد عملیات می بایست از کلیه طرح ها، برنامه‌ها و فعالیت های اکتشافی شمال و کشورهای هم‌مرز شمالی بوده و از این اطلاعات در درجه اول جهت ارزیابی و عملیات اکتشاف هیدروکربوری دریای خزر استفاده نموده و در درجه دوم جهت آماده نمودن بر امور نظارتی واحد بکار برد.
آشنایی و تسلط کافی نرم افزاری و سخت افزاری با ابزارها، دستگاه ها و تکنولوژی های زمین شناسی جدید و یا موجود در روی سکوهای حفاری اعم از ثابت و نیمه شناور و شناور. داشتن برنامه ریزی مدون برای آموزش مستمر و به روز کارشناسان عملیاتی در مورد حفاری در آبهای عمیق و زمین شناسی سر چاه و صحرایی و تکنولوژی های جدید نرم افزاری و سخت افزاری جایگاه اصلی و مهمی در واحد عملیات زمین شناسی دارد.
اهم فعالیت ها و وظایف محوله بر واحد عملیات زمین شناسی در شرکت نفت خزر برای رسیدن به اهداف سازمانی که مهمترین آن اکتشاف منابع هیدرو کربوری می باشد به شرح ذیل است.
  • کنترل عملیات زمین شناسی سر چاهی در سکوهای ثابت دریایی، خشکی و نیمه شناور و شناورهای حفاری در آبهای عمیق و نیمه عمیق تاکم عمق، همچنین نظارت بر  فعالیت ها و برنامه‌های اکتشافی.
  • طراحی، رهبری و هماهنگ کردن عملیات زمین‌شناسی سطحی، ساختمانی، رسوبی، چینه ایی و ژئوشیمیایی در حوضه جنوبی دریای خزر و مناطق خشکی استان های مجاور دریای خزر اعم از زمین‌شناسی، سرچاهی، زیرسطحی، سطحی، مخازن، ساختمانی، رسوبی، چینه‌ای، سنجش از راه دور و مطالعات ژئوشیمی.......
  • تجزیه و تحلیل، ارزیابی، اظهارنظر و ارائه پیشنهادات جهت اکتشاف منابع نفت و گاز در دریای خزر و استان های شمالی مجاور دریای خزر و هدایت گروه در تهیه گزارشات زمین‌شناسی عملیاتی.
  • تحلیل زمین شناسی منطقه بصورت ناحیه ای و محلی برای آگاهی قبلی و پیش بینی خطرات و ریسک های زمین شناسی و الویت بندی آنها در عملیات حفاری  و هماهنگی با دیگر بخش های عملیات اکتشافی در برخورد با آنها. 
  • ارتباط مستمر با سرپرستان دیگر بخش های فعال فنی و غیر فنی در حین عملیات اکتشافی و آگاهی از تصمیمات و اهداف آنها و آمادگی لازم برای گرفتن تصمیمات ضروری و مناسب در مواقع لزوم.  
  • شرکت در جلسات کنفرانس‌ها، کنگره‌ها و مجامع علمی و فنی و ارائه راهکاری علمی مناسب در صورت لزوم 
  • تهیه گزارشات و مقالات علمی قابل ارائه، و شرکت در کنفرانس های آموزشی-علمی.
  • نظارت در تعیین حدود طبقات، اعماق احتمالی گل‌گمشدگی به اعماق دارای هیدروکربور، اعماق دارای فشارهای غیرنرمال (عادی) و عمق نهایی چاه ها، تعیین نوع نمودارهای مورد نیاز در چاه های مختلف، تعیین عمق پاشنه لوله‌های جداری بطوری که حداکثر اطلاعات کسب شده و از لحاظ اقتصادی مخارج آن مقرون به صرفه باشد، بررسی نموارهای تهیه شده از چاه ها تشخیص بخش های نفت، گاز و آب و حدود سازندها، پیشنهاد انجام لایه‌آزمایی، هماهنگ نمودن برنامه آزمایش چاه ها با مهندسی مخازن و نظارت بر انجام صحیح آزمایش ها.
  • کنترل و راهبری فعالیت های بخش پیمانکاری و مشاوره ای در عملیات های اکتشافی بخصوص بخش های مرتبط با زمین شناسی مانند نمودارگیری، مغزه گیری و تجزیه و تحلیل زمین شناسی سر چاهی.
  • کنترل و تائید هزینه‌های عملیات گروه های زمین‌شناسی در ماموریت‌های نواحی مختلف
  • تهیه و تنظیم بودجه سالیانه بخش های عملیاتی زمین شناسی و ارائه بودجه پیشنهاد به مقام بالاتر.
  • تهیه گزارش سالیانه فعالیت های اداری و عملیاتی واحد زمین‌شناسی.
زمین شناسی2
واحد آزمایشگاه و انبار زمین شناسی در منطقه عملیاتی
اهم مسئولیت ها و اقدامات قابل پیگیری توسط واحد آزمایشگاه زمین شناسی شرکت نفت خزر که در منطقه عملیاتی بهشهر مستقر می باشد، بشرح ذیل ارائه می گردد:
  • تدارک و پشتیبانی گروه زمین شناس مستقر در روی سکوی حفاری در حین عملیات حفاری اکتشافی–توسعه ای و مشارکت در گرفتن و آماده سازی نمونه های زمین شناسی درون چاهی (خرده های حفاری) و تهیه مقطع نازک 
  • تدارک و پشتیبانی گروه زمین شناسی در عملیات زمین شناسی صحرایی و مشارکت در جمع آوری نمونه های سنگی، سیال و پیمایش سازندهای زمین شناسی 
  • نظارت و آماده نمودن نمونه های سنگی و خرده های حفاری و تهیه مقطع نازک آز آنها در مواقع لزوم در آزمایشگاه زمین شناسی 
  • نظارت و بایگانی- نگهداشت مدارک فنی زمین شناسی و نمونه های صحرایی و درون چاهی (مغزه، خرده های حفاری و مقاطع نازک) طبق استانداردهای موجود آزمایشگاهی
  • نظارت و نگهداشت تجهیزات و دستگاه های آزمایشگاهی و برنامه ریزی مناسب برای بازدیدهای ادواری و تعمیرات احتمالی و خرید دستگاه های جدید و اقلام مصرفی
  • همکاری برای انجام کارهای علمی-پژوهشی زمین شناسی با نظارت رئیس عملیات زمین شناسی 
  • هماهنگی و همکاری جهت تردد و اسکان همکاران زمین شناس در پایگاه پشتیبانی و سکوی حفاری با نظارت رییس عملیات زمین شناسی
  • ارائه خدمات آزمایشگاهی–فنی در پروژه های مصوب زمین شناسی اکتشافی برای ارسال نمونه های زمین شناسی به مراکز علمی و ازمایشگاهی برون سازمانی 
  • ایجاد بانک اطلاعاتی به روزرسانی محتویات آن از تمامی مستندات و مدارک زمین شناسی و به اشتراک گذاشتن آن با کارشناسان زمین شناسی
  • مشارکت در مطالعات تخصصی زمین شناسی-آزمایشگاهی و ارایه نقطه نظرات فنی در مواقع لزوم و شرکت در همایش ها و ارائه مطالب
  • حفظ و رعایت نکات ایمنی–بهداشتی و محیط زیستی در تمامی فرایندهای آزمایشگاهی و عملیاتی زمین شناسی طبق استانداردهای درون سازمانی و ملی–بین المللی

زمین شناسی3